INDETIFIKOVANO VIŠE OD 200 SIMPTOMA PRODUŽENOG COVIDA, NEKI TRAJU I PO 8 MESECI NAKON INFEKCIJE – STUDIJA UNIVERZITETA „COLLEGE LONDON“

U cilju ostvarivnja javnog interesa u oblasti javnog informisanja, informišemo i edukujemo javnost o simptomima produženog kovida kao što je pored umora i moždane magle, u simptome spadaju i vizuelne halucinacije, drhtanje, svrab na koži, promene menstrualnog ciklusa, seksualna disfunkcija, lupanje srca, problemi sa kontrolom bešike, herpes zoster, gubitak pamćenja, zamagljen vid, dijareja…

 

 

Pacijenti koji imaju produženi covid, takozvani „long covid“ ili „post covid“, prijavili su više od 200 simptoma, u 10 organskih sistema, u dosad najvećoj međunarodnoj studiji osoba sa dugotrajnim covid sindromom, koju su vodili naučnici sa University College London. Za studiju, objavljenu u časopisu The Lancet’s E Clinical Medicine, istraživači su kreirali mrežnu grupu za podršku i anketu sa simptoma, vremenskim tokom kod pacijenata sa potvrđenim ili sumnjivim dugim covid stanjem, kao i sa pitanjima o uticaju na svakodnevni život, rad i oporavak.

 

 

Simptomi produženog covid stanja

Uz odgovore 3.762 učesnika iz 56 zemalja, istraživači su identifikovali ukupno 203 simptoma, u 10 organskih sistema. Od toga je tokom 7 meseci praćeno 66 simptoma. Najčešći simptomi bili su umor, malaksalost nakon nekog  napora (pogoršanje simptoma nakon fizičkog ili mentalnog napora) i kognitivna disfunkcija, koja se često naziva „moždana magla“. Od raznolikog spektra simptoma, tu su i vizuelne halucinacije, drhtanje, svrab na koži, promene menstrualnog ciklusa, seksualna disfunkcija, lupanje srca, problemi sa kontrolom bešike, herpes zoster, gubitak pamćenja, zamagljen vid, dijareja i tinitus.

Tri glavna simptoma su: umor 98,3 odsto, malaksalost nakon nekog napora (PEM) 89 procenata i moždana magla i kognitivna disfunkcija koja je zabeležena kod 85,1 odsto ispitanika. U tri najiscrpljujuća simptoma, koja su naveli pacijenti, spadaju umor (2.652 pacijenta), problemi sa disanjem (2.242) i kognitivna disfunkcija (1.274).

 

 

Preostali simptomi nakon šest meseci od infekcije

Ukupno 2.454 (65,2 odsto) ispitanika imalo je simptome najmanje 6 meseci, a više od 50 procenata iskusilo je sledeće simptome: umor (80 odsto), malaksalost nakon napora (73,3 procenata), kognitivna disfunkcija (58,4odsto), senzomotorički simptomi (55,7 procenata), glavobolje (53,6 odsto) i problemi s pamćenjem (51 procenat). Pored toga, između 30 i 50 odsto ispitanika imalo je sledeće simptome, nakon 6 meseci: nesanica, lupanje srca, bolovi u mišićima, otežano disanje, vrtoglavica i ravnoteža, problemi sa spavanjem i jezikom, bolovi u zglobovima, tahikardija i drugi problemi u vezi sa spavanjem.

 

 

Zahtev za proširenjem kliničkih smernica za procenu „long covida“

Istraživački tim University College London sada traži da se kliničke smernice za procenu dugog covida značajno prošire iznad trenutno postojećih testova kardiovaskularne i respiratorne funkcije tako da uključuju neuropsihijatrijske, neurološke i simptome netolerancije na aktivnost. Dalje, zbog velikog broja osoba sa dugim covid sindromom, koji „pate u tišini“, autori se zalažu za preduzimanje nacionalnog programa skrininga, koji bi bio dostupan svima koji misle da dugo imaju covid. S obzirom na heterogenu (raznoliku) strukturu simptoma koji utiču na više organskih sistema, samo otkrivanjem osnovnog uzroka pacijenti će dobiti pravilan tretman.

Objašnjavajući ovu studiju, jedna od autora dr Athena Akrami sa University College London je rekla:

– Iako je oko produženog covida bilo puno javnih rasprava, malo je sistematskih studija koje istražuju ovu populaciju, stoga je relativno malo poznato o opsegu simptoma i njihovom napredovanju tokom vremena, težini i očekivanom kliničkom toku (dugovečnosti), njegovom uticaju na svakodnevno funkcionisanje i očekivanom povratku osnovnog zdravlja. U ovom jedinstvenom pristupu, prešli smo direktno na „dugotrajne nosioce simptoma“ širom sveta kako bi se uspostavili temelji dokaza za medicinska istraživanja i poboljšala nega.

 

 

Svaka sedma osoba ima neke simptome 12 nedelja nakon pozitivnog testa

Istraživanje je bilo otvoreno i za starije od 18 godina, koji su imali simptome u skladu sa covid 19, uključujući one sa i bez pozitivnog SARS-CoV-2 testa, a sastojalo se od 257 pitanja. Da bi se duži covid simptomi okarakterisali tokom dužeg vremenskog perioda, analiza podataka ankete bila je ograničena na ispitanike sa bolestima koje su trajale duže od 28 dana i čiji su se simptomi pojavili između decembra 2019. i maja 2020. godine, omogućavajući analizu simptoma od prve do sedme nedelje. Iako studija nije procenila koliko je uobičajen dugotrajni covid, druge studije pokazuju da svaka sedma osoba ima neke simptome 12 nedelja nakon pozitivnog rezultata testa ili skoro 30 odsto  ljudi 12 nedelja nakon simptomatske bolesti.

 

 

Anketa pokazala da su ljudi i po 8 meseci imali produženi covid

Rezultati ankete su pokazali da je simptome, koji su trajali duže od 35 nedelja ili 8 meseci, imalo 91,8 odsto ispitanika. Od 3.762 ispitanih, 3.608 (96 procenata) prijavilo je simptome duže od 90 dana, 2.454 (65 odsto) je imalo simptome najmanje 180 dana (6 meseci), a samo 233 se oporavilo.

Kod onih koji su se oporavili za manje od 90 dana, prosečni broj simptoma (11,4 od 66 simptoma koji su utvrđeni  tokom vremena) dostigao je vrhunac druge nedelje, a za one koji se nisu oporavili za 90 dana, prosečan broj simptoma (17,2 ) dostigao je vrhunac tokom drugog meseca. Ispitanici sa simptomima koji su trajali 6 meseci imali su u proseku 13,8 simptoma u 7. mesecu. Tokom svoje bolesti, učesnici su imali prosečno 55,9 simptoma. Oko 89,1 odsto učesnika studije iskusilo je recidive, a glavni pokretači bili su vežbanje, fizička ili mentalna aktivnost i stres. Da zahteva smanjeni raspored rada, u poređenju sa stanjem pre bolesti, izjavilo je 45,2 odsto ispitanih, a 22,3 procenata učesnika ankete uopšte nije ni moglo da radi u vreme istraživanja.

 

 

Širok spektar neuroloških problema

– Po prvi put ova studija osvetljava širok spektar simptoma, posebno neuroloških, rasprostranjenih i trajnih kod pacijenata sa dugim covid. Memorija i kognitivna disfunkcija, koju je iskusilo više od 85 odsto ispitanika, bili su najčešći neurološki simptomi, podjednako česti u svim uzrastima i sa značajnim uticajem na posao – istakla je dr Akrami i dodala:

– Glavobolja, nesanica, vrtoglavica, neuralgija, neuropsihijatrijske promene, drhtanje, osetljivost na buku i svetlost, halucinacije (olfaktivne i druge), tinitus i drugi senzomotorički simptomi, takođe su bili česti i mogu ukazivati na veća neurološka pitanja koja uključuju i centralni i periferni nervni sistem. Verovatno će biti desetine hiljada onih koji pate od produženog covid u tišini, nesigurni da li su njihovi simptomi povezani sa covid 19.