PERIFERNA ARTERIJSKA BOLEST – OZBILJNO OBOLJENJE KOJE ZAHTEVA PAŽNJU | Udruženje protiv dijabetesa grada Novog Sada

PREMA IZVORIMA HIRURGA DR ALEKSANDRA MITROVIĆA, U CILJU OSTVARIVANJA JAVNOG INTERESA U OBLASTI JAVNOG INFORMISANJA, INFORMIŠEMO I EDUKUJEMO JAVNOST O ARTERIJSKOJ BOLESTI

Kod savesnih pacijenata koji se pridržavaju propisanih saveta i terapije, rezultati na kontrolnim pregledima su odlični, uz obećavajuću prognozu. U suprotnom, aterosklerotski plak može se pojaviti i na drugim arterijskim segmentima (vrat, srce, bubrezi), čime se povećava rizik od moždanog ili srčanog udara, upozoravaju stručnjaci iz oblasti vaskularne hirurgije.

Bolovi pri hodu – prvi znak upozorenja

Bolovi pri hodu u većini slučajeva predstavljaju prvi znak periferne arterijske bolesti (PAB). Ova bolest može imati ozbiljne posledice, uključujući gangrenu i amputaciju ekstremiteta. Problem dodatno komplikuje činjenica da mnogi pacijenti ne osećaju nikakve simptome. Stručnjaci ističu da je broj obolelih u stalnom porastu – čak 25% više u odnosu na pre deset godina.

Ateroskleroza – glavni uzrok bolesti

Sedentarni način života, nezdrava ishrana, pušenje i dijabetes melitus značajno doprinose razvoju periferne arterijske bolesti. Ateroskleroza, koja je glavni uzrok PAB, dovodi do nakupljanja masnih naslaga u arterijama, smanjujući protok krvi ka donjim (ređe gornjim) ekstremitetima. Ove naslage se vremenom šire, postajući ozbiljna prepreka za dotok krvi do organa.

Iako PAB najčešće pogađa stariju populaciju, može se javiti i kod mlađih pacijenata ako su prisutni faktori rizika.

Simptomi PAB – kako ih prepoznati?

Faktori rizika koji doprinose razvoju bolesti uključuju dijabetes, visok krvni pritisak, povišene masnoće u krvi, gojaznost i dugogodišnje pušenje. Bolest može biti asimptomatska, ali kada se jave tegobe, one se često pogrešno pripisuju umoru, artritisu ili drugim oboljenjima.

Najkarakterističniji simptom su klaudikacije – bolovi pri hodu koji nestaju kada se pacijent odmori. Ovo ukazuje na sužene arterije koje ne mogu obezbediti dovoljno krvi mišićima. Ako se bolest ne prepozna na vreme, tegobe postaju učestalije, a u kasnijim stadijumima bol se javlja čak i u mirovanju. Napredovanjem bolesti dolazi do:

Rubora ishemicusa (bledilo pri podizanju, crvenilo pri spuštanju noge),
Gubitka maljavosti na zahvaćenim delovima tela,
Sjajne i atrofične kože,
Teško zarastajućih rana koje mogu dovesti do nekroze tkiva i gangrene.

Terminalni stadijum bolesti i rizik od amputacije

Ako se PAB ne leči na vreme, može dovesti do gangrene i potrebe za amputacijom ekstremiteta. Vaskularni hirurzi svakodnevno pregledaju pacijente sa uznapredovalim stadijumima bolesti, procenjujući mogućnosti za lečenje ili amputaciju u zavisnosti od stepena oštećenja tkiva.

Dijagnostika i rana detekcija PAB

Jedan od mogućih znakova bolesti može biti razlika u krvnom pritisku između leve i desne ruke veća od 10 mmHg. Stručnjaci napominju da je rana dijagnostika ključna za pravovremeno lečenje.

Najjednostavnija metoda za dijagnostiku jeste određivanje pedobrahijalnog indeksa (ABI – ankle-brachial index), koji predstavlja odnos krvnog pritiska na skočnom zglobu i nadlaktici. Normalne vrednosti su između 0,9 i 1,4, dok niže vrednosti ukazuju na postojanje PAB.

Četiri stadijuma bolesti i pristupi lečenju

Lečenje PAB zavisi od stadijuma bolesti:

Nespecifične tegobe – prevencija i praćenje.
Klaudikacije – medikamentna terapija i eliminacija faktora rizika.
Bol u mirovanju – potreba za bolničkim lečenjem i dodatnim ispitivanjima.
Ulceracije i gangrena – zahtevaju agresivne terapijske pristupe, uključujući revaskularizaciju ili amputaciju.

Rana intervencija u prva dva stadijuma može zaustaviti napredovanje bolesti, dok uznapredovali slučajevi zahtevaju složene dijagnostičke i terapijske procedure.

Savremeni načini lečenja – endovaskularne i hirurške metode

U zavisnosti od dijagnostičkih nalaza, pacijenti mogu biti kandidati za endovaskularno lečenje (balon dilatacija, implantacija stenta) ili hiruršku revaskularizaciju (bajpas operacije). O izboru metode odlučuje stručni tim u skladu sa individualnim stanjem pacijenta.

Prevencija – ključ dugoročnog zdravlja

Kod pacijenata kod kojih je bolest otkrivena u ranim stadijumima, preporučuju se:
✔ Redovna fizička aktivnost (posebno hodanje),
✔ Zdrava ishrana,
✔ Prestanak pušenja,
✔ Kontrola krvnog pritiska i nivoa šećera u krvi,
✔ Terapija antitrombocitnim lekovima i statinima po preporuci lekara.

Pacijenti koji se pridržavaju saveta lekara i redovno kontrolišu faktore rizika mogu značajno poboljšati kvalitet života i smanjiti rizik od komplikacija periferne arterijske bolesti.

Recenzija dr Radivoj Mračević

PERIFERNA ARTERIJSKA BOLEST – OZBILJNO OBOLJENJE KOJE ZAHTEVA PAŽNJU

PREMA IZVORIMA HIRURGA DR ALEKSANDRA MITROVIĆA, U CILJU OSTVARIVANJA JAVNOG INTERESA U OBLASTI JAVNOG INFORMISANJA, INFORMIŠEMO I EDUKUJEMO JAVNOST O ARTERIJSKOJ BOLESTI

Bolovi pri hodu – prvi znak upozorenja

Ateroskleroza – glavni uzrok bolesti

Iako PAB najčešće pogađa stariju populaciju, može se javiti i kod mlađih pacijenata ako su prisutni faktori rizika.

Simptomi PAB – kako ih prepoznati?

Faktori rizika koji doprinose razvoju bolesti uključuju dijabetes, visok krvni pritisak, povišene masnoće u krvi, gojaznost i dugogodišnje pušenje. Bolest može biti asimptomatska, ali kada se jave tegobe, one se često pogrešno pripisuju umoru, artritisu ili drugim oboljenjima.

Rubora ishemicusa (bledilo pri podizanju, crvenilo pri spuštanju noge),

Gubitka maljavosti na zahvaćenim delovima tela,

Sjajne i atrofične kože,

Teško zarastajućih rana koje mogu dovesti do nekroze tkiva i gangrene.

Terminalni stadijum bolesti i rizik od amputacije

Ako se PAB ne leči na vreme, može dovesti do gangrene i potrebe za amputacijom ekstremiteta. Vaskularni hirurzi svakodnevno pregledaju pacijente sa uznapredovalim stadijumima bolesti, procenjujući mogućnosti za lečenje ili amputaciju u zavisnosti od stepena oštećenja tkiva.

Dijagnostika i rana detekcija PAB

Jedan od mogućih znakova bolesti može biti razlika u krvnom pritisku između leve i desne ruke veća od 10 mmHg. Stručnjaci napominju da je rana dijagnostika ključna za pravovremeno lečenje.

Najjednostavnija metoda za dijagnostiku jeste određivanje pedobrahijalnog indeksa (ABI – ankle-brachial index), koji predstavlja odnos krvnog pritiska na skočnom zglobu i nadlaktici. Normalne vrednosti su između 0,9 i 1,4, dok niže vrednosti ukazuju na postojanje PAB.

Četiri stadijuma bolesti i pristupi lečenju

Lečenje PAB zavisi od stadijuma bolesti:

Nespecifične tegobe – prevencija i praćenje.

Klaudikacije – medikamentna terapija i eliminacija faktora rizika.

Bol u mirovanju – potreba za bolničkim lečenjem i dodatnim ispitivanjima.

Ulceracije i gangrena – zahtevaju agresivne terapijske pristupe, uključujući revaskularizaciju ili amputaciju.

Rana intervencija u prva dva stadijuma može zaustaviti napredovanje bolesti, dok uznapredovali slučajevi zahtevaju složene dijagnostičke i terapijske procedure.

Savremeni načini lečenja – endovaskularne i hirurške metode

U zavisnosti od dijagnostičkih nalaza, pacijenti mogu biti kandidati za endovaskularno lečenje (balon dilatacija, implantacija stenta) ili hiruršku revaskularizaciju (bajpas operacije). O izboru metode odlučuje stručni tim u skladu sa individualnim stanjem pacijenta.

Prevencija – ključ dugoročnog zdravlja

Pacijenti koji se pridržavaju saveta lekara i redovno kontrolišu faktore rizika mogu značajno poboljšati kvalitet života i smanjiti rizik od komplikacija periferne arterijske bolesti.

Recenzija dr Radivoj Mračević

PERIFERNA ARTERIJSKA BOLEST – OZBILJNO OBOLJENJE KOJE ZAHTEVA PAŽNJU

PREMA IZVORIMA HIRURGA DR ALEKSANDRA MITROVIĆA, U CILJU OSTVARIVANJA JAVNOG INTERESA U OBLASTI JAVNOG INFORMISANJA, INFORMIŠEMO I EDUKUJEMO JAVNOST O ARTERIJSKOJ BOLESTI

Bolovi pri hodu – prvi znak upozorenja

Ateroskleroza – glavni uzrok bolesti

Iako PAB najčešće pogađa stariju populaciju, može se javiti i kod mlađih pacijenata ako su prisutni faktori rizika.

Simptomi PAB – kako ih prepoznati?

Faktori rizika koji doprinose razvoju bolesti uključuju dijabetes, visok krvni pritisak, povišene masnoće u krvi, gojaznost i dugogodišnje pušenje. Bolest može biti asimptomatska, ali kada se jave tegobe, one se često pogrešno pripisuju umoru, artritisu ili drugim oboljenjima.

Rubora ishemicusa (bledilo pri podizanju, crvenilo pri spuštanju noge),

Gubitka maljavosti na zahvaćenim delovima tela,

Sjajne i atrofične kože,

Teško zarastajućih rana koje mogu dovesti do nekroze tkiva i gangrene.

Terminalni stadijum bolesti i rizik od amputacije

Ako se PAB ne leči na vreme, može dovesti do gangrene i potrebe za amputacijom ekstremiteta. Vaskularni hirurzi svakodnevno pregledaju pacijente sa uznapredovalim stadijumima bolesti, procenjujući mogućnosti za lečenje ili amputaciju u zavisnosti od stepena oštećenja tkiva.

Dijagnostika i rana detekcija PAB

Jedan od mogućih znakova bolesti može biti razlika u krvnom pritisku između leve i desne ruke veća od 10 mmHg. Stručnjaci napominju da je rana dijagnostika ključna za pravovremeno lečenje.

Najjednostavnija metoda za dijagnostiku jeste određivanje pedobrahijalnog indeksa (ABI – ankle-brachial index), koji predstavlja odnos krvnog pritiska na skočnom zglobu i nadlaktici. Normalne vrednosti su između 0,9 i 1,4, dok niže vrednosti ukazuju na postojanje PAB.

Četiri stadijuma bolesti i pristupi lečenju

Lečenje PAB zavisi od stadijuma bolesti:

Nespecifične tegobe – prevencija i praćenje.

Klaudikacije – medikamentna terapija i eliminacija faktora rizika.

Bol u mirovanju – potreba za bolničkim lečenjem i dodatnim ispitivanjima.

Ulceracije i gangrena – zahtevaju agresivne terapijske pristupe, uključujući revaskularizaciju ili amputaciju.

Rana intervencija u prva dva stadijuma može zaustaviti napredovanje bolesti, dok uznapredovali slučajevi zahtevaju složene dijagnostičke i terapijske procedure.

Savremeni načini lečenja – endovaskularne i hirurške metode

U zavisnosti od dijagnostičkih nalaza, pacijenti mogu biti kandidati za endovaskularno lečenje (balon dilatacija, implantacija stenta) ili hiruršku revaskularizaciju (bajpas operacije). O izboru metode odlučuje stručni tim u skladu sa individualnim stanjem pacijenta.

Prevencija – ključ dugoročnog zdravlja

Kod pacijenata kod kojih je bolest otkrivena u ranim stadijumima, preporučuju se:✔ Redovna fizička aktivnost (posebno hodanje),✔ Zdrava ishrana,✔ Prestanak pušenja,✔ Kontrola krvnog pritiska i nivoa šećera u krvi,✔ Terapija antitrombocitnim lekovima i statinima po preporuci lekara.

Pacijenti koji se pridržavaju saveta lekara i redovno kontrolišu faktore rizika mogu značajno poboljšati kvalitet života i smanjiti rizik od komplikacija periferne arterijske bolesti.

Recenzija dr Radivoj Mračević